Interakcje leków z żywnością
Odpowiedni sposób odżywiania jest jednym z najważniejszych elementów zdrowego stylu życia. Promowanie wszelkiego rodzaju diet, szczególnie tych zwiększających spożycie warzyw oraz rosnące na przestrzeni ostatnich lat zainteresowanie naturalną żywnością i suplementami roślinnymi sprawiły, że zwiększyło się także ryzyko występowania różnego rodzaju interakcji pomiędzy produktami spożywczymi a lekami, zwłaszcza u osób leczonych na choroby przewlekłe. Interakcje te polegać mogą na zmianie siły, czasu lub sposobu działania leku pod wpływem pokarmu.
warfaryna i acenokumarol a witamina K
Antagoniści witaminy K - warfaryna i acenokumarol - należą do leków przeciwzakrzepowych, stosowanych m.in. w profilaktyce i leczeniu zakrzepicy żył głębokich i zatorowości płucnej, we wtórnym zapobieganiu zawałowi serca, a także w przypadku migotania przedsionków i patologii zastawkowych. Leki te działają poprzez blokowanie procesu aktywacji czynników krzepnięcia zależnego od witaminy K, hamują powstawanie protrombiny i powodują zahamowanie czynności układu krzepnięcia. Ze względu na taki mechanizm działania spożywanie dużych ilości produktów bogatych w witaminę K przez osoby przyjmujące wyżej wymienione leki może wpływać na obniżenie wskaźnika INR, a co za tym idzie na zwiększenie ryzyka wykrzepiania. Największą ilość witaminy K w przeliczeniu na 100 gramów produktu znajduje się w warzywach (szczególnie w zielonych warzywach liściastych), a także w niektórych owocach. Należy jednak pamiętać, że do organizmu dostarczana nam jest ona także razem z mięsem, nabiałem i produktami zbożowymi. Osoby leczone przeciwzakrzepowo powinny ściśle kontrolować ilość spożywanych produktów bogatych w witaminę K - ilość ta powinna być zbliżona każdego dnia. Zaleca się także unikanie dużych wahań ilości spożytej witaminy wraz z dietą, w celu uniknięcia powikłań zakrzepowych.
IMAO a produkty bogate w tyraminę
Inhibitory monoaminooksydazy (IMAO) to leki z grupy leków psychiatrycznych, stosowanych przede wszystkim w leczeniu depresji. Powszechnie znany jest związek pomiędzy inhibitorami monoaminooksydazy a produktami spożywczymi bogatymi w tyraminę, czyli tzw. “cheese effect”. Spożywanie żywności o dużej zawartości tyraminy (np. serów żółtych twardych oraz pleśniowych dojrzewających, roślin strączkowych, szpinaku, bananów, awokado, koncentratów i konserw mięsnych, wątróbki, ryb wędzonych, orzechów i czekolady), a także picie alkoholu (w szczególności czerwonego wina) może wywołać przełom nadciśnieniowy u pacjentów przyjmujących IMAO. Jest to stan, w którym dochodzi do gwałtownego wzrostu ciśnienia tętniczego, co może powodować groźne dla życia i zdrowia powikłania narządowe. Osobom przyjmującym inhibitory monoaminooksydazy zaleca się zapoznanie z objawami, które mogą występować w przełomie nadciśnieniowym. Są to: nagły, bardzo silny ból głowy, nudności i wymioty, wzmożona potliwość, uczucie lęku, krwawienie z nosa, tachykardia, ból w klatce piersiowej, przyspieszony oddech, zaburzenia widzenia i splątanie.
- antybiotyki a produkty mleczne
- lewotyroksyna a pokarm i żelazo
- przeciwbólowe a alkohol
Jak uniknąć niepożądanych interakcji?
- Przede wszystkim zaleca się, aby leki stosować zgodnie z zaleceniami lekarza oraz po zapoznaniu się z treścią ulotki dołączonej do opakowania. Istotne jest, by w razie wątpliwości co do sposobu przyjmowania leku skonsultować się z lekarzem prowadzącym lub farmaceutą.
- Leki, które należy zażywać “na czczo”, powinny być przyjmowane co najmniej 30 min przed pierwszym posiłkiem, po 8-12 godzinnej przerwie od ostatniego posiłku.
- O zażywaniu preparatów roślinnych i suplementów diety zawsze należy poinformować lekarza, ponieważ mogą one wchodzić w interakcję z przyjmowanymi lekami.
- Leki powinno popijać się wodą, o ile lekarz nie zalecił inaczej.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3191675/
https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/70973,interakcje-lekow-z-zywnoscia
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5332115/
https://www.todaysgeriatricmedicine.com/archive/101308pe.shtml
Magdalena Gronkiewicz , Jarosław Woroń , Dariusz Kosson , Tomasz Łazowski. Inhibitory monoaminooksydazy (IMAO) a znieczulenie. Anestezjologia i Ratownictwo 2013; 7: 318-330
https://fdc.nal.usda.gov/index.html
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/depression/expert-answers/maois/faq-20058035
